Balzac Honore de

**Honoré de Balzac (1799–1850)** – francuski pisarz, dramaturg i jeden z najważniejszych przedstawicieli realizmu w literaturze. Urodził się 20 maja 1799 roku w Tours, w rodzinie drobnomieszczańskiej. Już od najmłodszych lat wykazywał zamiłowanie do literatury, choć jego rodzice początkowo planowali dla niego karierę prawniczą. Po nieudanych próbach odnalezienia się w zawodzie adwokata porzucił pracę w kancelarii, aby poświęcić się pisarstwu, co spotkało się z oporem rodziny.

Balzac zadebiutował w latach 20. XIX wieku, publikując powieści pod pseudonimami, które nie przyniosły mu większego sukcesu. Przełom nastąpił w 1829 roku wraz z publikacją „Szuanów” (*Les Chouans*), a jego pozycję literacką ugruntowała „Fizjologia małżeństwa” (*Physiologie du mariage*) oraz powieść „Eugeniusz Grandet” (*Eugénie Grandet*).

Największym osiągnięciem Balzaca jest monumentalny cykl powieściowy „Komedia ludzka” (*La Comédie humaine*), obejmujący niemal sto dzieł. W tym ambitnym projekcie autor stworzył niezwykle realistyczny obraz społeczeństwa francuskiego XIX wieku, ukazując wszystkie jego warstwy – od arystokracji po drobnomieszczaństwo. Do najbardziej znanych powieści z cyklu należą „Ojciec Goriot” (*Le Père Goriot*), „Kuzynka Bietka” (*La Cousine Bette*) oraz „Stracone złudzenia” (*Illusions perdues*).

Życie Balzaca było pełne trudności finansowych, związanych z jego rozrzutnym stylem życia i nieudanymi inwestycjami. W 1850 roku ożenił się z polską hrabiną Eweliną Hańską, z którą prowadził długoletnią korespondencję. Zmarł 18 sierpnia 1850 roku w Paryżu, wyczerpany pracą i problemami zdrowotnymi. Jego twórczość wpłynęła na literaturę światową, inspirując takich pisarzy jak Marcel Proust, Charles Dickens czy Fiodor Dostojewski.