Tajemniczo brzmiący tytuł fantastycznonaukowego dramatu czeskiego pisarza Karela Čapka z 1920 roku stanowi skrót od: Rossumovi Univerzální Roboti (tj. Roboty Uniwersalne Rossuma). Dzięki temu utworowi słowo „robot” weszło do powszechnego obiegu: w ciągu trzech pierwszych lat od publikacji sztuka została przetłumaczona na 30 języków i przyniosła autorowi międzynarodową sławę. Dziś przy lekturze dzieła […]
Dramaty
William Shakespeare, Burza
Burza to komedia Shakespeare’a, która powstała w 1611 roku. Jest to jedna z ostatnich sztuk poety. Jest też jedynym utworem, w którym zachowana jest zasada trzech jedności — czasu, miejsca i akcji. Prawowity władca Mediolanu, Prospero, zostaje wypędzony wraz ze swoją córką Mirandą na wyspę przez swojego brata Antonia oraz króla […]
William Shakespeare, Dwaj panowie z Werony
Walencjo, młody mężczyzna żądny nowych doświadczeń życiowych, wyrusza do Mediolanu. Jego przyjaciel Protej skrycie kocha się w Julii, nie chce jej opuszczać i pomimo namów Walencja pozostaje w Weronie. Julia także skrycie kocha Proteja, wreszcie wyznają sobie miłość. Niestety wkrótce jego ojciec postanawia wysłać go do Mediolanu, by towarzyszył Walencjowi […]
William Shakespeare, Juliusz Cezar (The Tragedy of Julius Caesar, 1599)
Juliusz Cezar to sztuka historyczna i tragedia Williama Shakespeare’a wystawiona po raz pierwszy w 1599 roku. Chociaż sztuka nosi tytuł Juliusz Cezar, Brutus wypowiada ponad cztery razy więcej zdań niż tytułowy bohater, a centralny dramat psychologiczny sztuki skupia się właśnie na nim. Brutus przyłącza się do spisku prowadzonego przez Kasjusza w celu […]
Stanisław Wyspiański, Noc listopadowa (1904)
Noc listopadowa to dramat Stanisława Wyspiańskiego z 1904 roku. Jest to trzeci utwór poety poruszający tematykę powstania listopadowego. Akcja rozgrywa się w czasie pierwszych godzin powstania. W utworze przedstawione są między innymi losy powstańców, napotkane przeszkody czy opór społeczeństwa. Równocześnie autor przedstawia wątek mitologiczny, który stanowi komentarz bądź uzupełnienie do wydarzeń […]
William Shakespeare, Król Ryszard II (The Tragedy of King Richard the Second, 1595)
Król Ryszard II ma za zadanie rozstrzygnąć spór. Henry Bolingbroke oskarża Thomasa Mowbraya o marnotrawstwo otrzymanych pieniędzy oraz o zabójstwo wuja. Początkowo ma się odbyć pojedynek, ale ostatecznie król skazuje obu mężczyzn na wygnanie z kraju. Gdy król wyjedzie na wojnę, jeden z wygnańców zbierze armię i napadnie na Anglię. […]
Pietro Aretino, Żywoty kurtyzan
Najbardziej znany z trzech dialogów tworzących pierwszą część Ragionamenti, czyli „Rozważań”, Pietra Aretino. Podstarzała kurtyzana Nanna prosi przyjaciółkę Antonię o radę, jaką drogę życiową wybrać dla swej dorastającej córki. Sama zdobyła bogate doświadczenie: była mniszką, mężatką, a wreszcie kurtyzaną. Namówiona przez Antonię, w trzech kolejnych dniach opowiada przyjaciółce niektóre ze swoich […]
William Shakespeare, Sen nocy letniej
Starożytne Ateny. Trwają przygotowania do ślubu Tezeusza i Hipolity, w które zaangażowane jest całe miasto. Aktorzy przygotowują sztukę, by uświetnić uroczystość. Równolegle rozgrywają się inne miłosne perypetie — ojciec Hermii nie zgadza się na jej małżeństwo z Lizandrem. Młodzi postanawiają uciec do lasu, a wraz z nimi Demetriusz, adorator Hermii […]
William Shakespeare, Poskromienie złośnicy
Komedia Poskromienie złośnicy jest jednym z pierwszych dzieł Williama Shakespeare’a, napisanym ok. 1592 r., a wydanym anonimowo dwa lata później. Jako dzieło Shakespeare’a ukazała się dopiero w zbiorze jego dzieł, tzw. Pierwszym Folio, w 1623 r. Baptista Minola, który jest bogatym mieszczaninem, ma dwie córki, starszą Katarzynę oraz młodszą Biankę. Katarzyna jest […]
William Shakespeare, Komedia omyłek
Komedia omyłek — wczesne dzieło Williama Shakespeare’a, nawiązujące do dzieł rzymskiego komediopisarza Plauta. Fabuła tej farsy oparta jest na motywie rozdzielonych bliźniaków, a właściwie ich dwóch par. Mamy więc dwóch identycznych kupców i dwóch ich służących, którzy nie wiedząc o sobie znaleźli się w tym samym mieście. Co chwilę jeden jest […]